อีกสิ่งหนึ่งที่คนไทยเราไม่ค่อยได้ใส่ใจหรือสนใจกันเท่าไหร่ คงหนีไม่พ้นรายชื่อสัตว์ป่าสงวนของไทยที่คนไทยส่วนใหญ่ท่องเอาไปสอบ และลืมมันไปหลังจากวางปากกา
วันนี้เรามาเตือนความจำตัวเองกันหน่อยดีกว่า คำว่าสัตว์ป่าสงวน หมายถึง สัตว์ป่าหายากเป็นสัตว์ป่าที่ห้ามล่า ห้ามค้า ห้ามนำเข้าหรือส่งออก เว้นแต่จะได้รับอนุญาต ผู้ฝ่าฝืนมีโทษ สำหรับสัตว์ป่าสงวนทั้ง 8 ชนิดนั้นมีอะไรบ้าง ไปดูกันเลย
#1 ควายป่า
เป็นบรรพบุรุษของควายบ้าน ขนาดของลำตัวใหญ่กว่าควายบ้าน รอบคอด้านหน้ามีรอยสีขาวเป็นรูปพระจันทร์เสี้ยวหงายอยู่ เรียกว่า รอยเชียดคอ ขาทั้งสี่มีสีขาวเหมือนใส่ถุงเท้า
ความสูงที่ระดับไหล่ 1.6-1.9 เมตร น้ำหนักถึง 800-1,200 กก. แต่กลับปราดเปรียวมาก ชอบอยู่เป็นฝูงใหญ่ เมื่อตกใจหรือได้รับบาดเจ็บจะดุร้ายมาก ปัจจุบันพบได้บริเวณเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จ.อุทัยธานี เท่านั้น
#2 แมวลายหินอ่อน
แมวป่าขนาดกลาง น้ำหนักประมาณ 4-5 กก. อาศัยอยู่ในป่าดงดิบและป่าดิบชื้นของเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ ชอบอยู่บนต้นไม้ หากินในเวลากลางคืน
ปัจจุบันจัดเป็นสัตว์ป่าหายากมาก มีรายงานในประเทศไทยว่าพบเพียงไม่กี่แห่งเท่านั้น เช่น เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง อุทยานแห่งชาติปางสีดา อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ และอุทยานแห่งชาติทับลาน
#3 กวางผา
ลักษณะคล้ายแพะบ้าน มีความสูงที่ระดับไหล่ 50-70 ซม. น้ำหนักประมาณ 20-32 กก. มีขาแข็งแรงสามารถกระโดดตามชะง่อนผาได้อย่างว่องไวและแม่นยำ พบตามยอดเขาสูงชัน และสูงจากระดับน้ำทะเลมากกว่า 1,000 เมตร และมีอากาศหนาวเย็นเกือบตลอดปี
ปัจจุบันเหลืออยู่จำนวนน้อย และพบได้เพียงที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น จ.ตาก เท่านั้น
#4 เก้งหม้อ
เป็นเก้งมีสีคล้ำกว่าเก้งธรรมดา ทางด้านบนสีดำตัดกับสีขาวด้านล่างชัดเจน บริเวณโคนเขามีขนยาวแน่นและฟูเป็นกระจุก ชอบอาศัยอยู่ตามลำพังในป่าดงดิบตามลาดเขา จะอยู่เป็นคู่เฉพาะในฤดูผสมพันธุ์เท่านั้น กินใบไม้ หญ้าและผลไม้ พบบริเวณชายแดนไทย-พม่า และในภาคใต้ของไทย เป็นสัตว์ในตระกูลกวางที่หายากที่สุดชนิดหนึ่งของโลก
#5 สมเสร็จ
เป็นสัตว์หากินกลางคืน น้ำหนักประมาณ 250-300 กก. มีประสาทสัมผัสทางกลิ่นและเสียงดีมาก มีจมูกเหมือนงวงช้าง รูปร่างเหมือนหมู เท้าเหมือนแรด จึงเรียกว่าผสมเสร็จหรือสมเสร็จ มักหากินตามที่รกทึบ พบบริเวณป่าชายแดนไทย-พม่า ตลอดลงไปจนถึงภาคใต้ของไทย
#6 แรด
มีนอเดียว ความสูงที่ระดับไหล่ 1.70-1.75 เมตร น้ำหนัก 1,500-2,000 กก. ชอบนอนในปลัก โคลนตม หนองน้ำ เพื่อไม่ให้ถูกแมลงรบกวน มีสายตาไม่ค่อยดีนัก แต่ประสาทสัมผัสในการรับกลิ่นดีมาก ครั้งหนึ่งเคยมีพบในบริเวณป่าชายแดนไทย พม่า ลงไปทางใต้ ปัจจุบันเชื่อกันว่ามีแรดอยู่ในธรรมชาติเพียง 20-30 ตัวเท่านั้น
#7 พะยูน
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่อาศัยในทะเล มีน้ำหนักประมาณ 300 กก. ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูง กินหญ้าทะเลตามบริเวณน้ำตื้นใกล้ชายฝั่ง อดีตเคยมีให้เห็นทั่วไปในน่านน้ำเมืองไทย แต่จำนวนลดลงอย่างมากเพราะติดอวนชาวประมง และหญ้าทะเลซึ่งเป็นแหล่งอาหารถูกทำลายจากประมงชายฝั่ง
ปัจจุบันสามารถพบพะยูนได้บริเวณเกาะลิบงและหาดเจ้าไหม จ.ตรัง ซึ่งเหลืออยู่ประมาณประมาณ 40-50 ตัว
#8 ละอง ละมั่ง
ละอง เป็นชื่อเรียกตัวผู้ ส่วนละมั่งเป็นชื่อเรียกตัวเมีย ความสูงที่ระดับไหล่ 1.2 – 1.3 เมตร หนักประมาณ 95-150 กก. ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงเล็ก ๆ ออกหากินทั้งกลางวันและกลางคืน กินใบไม้ ใบหญ้า และผลไม้เป็นอาหาร
ปัจจุบันละองและละมั่งได้สูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติของไทยเรียบร้อยแล้ว แต่คาดว่ายังมีเหลืออยู่ตามบริเวณเทือกเขาพนมดงรัก ชายแดนไทย-กัมพูชา และบริเวณเทือกเขาตะนาวศรีชายแดนไทย-พม่า
